02 cze Fotografie czy wspomnienia?

Robię coraz mniej zdjęć. Nareszcie! Zauważam ten fakt z dużą przyjemnością – nie dlatego, że skończyła mi się lista obiektów do fotografowania, przeciwnie. Odczuwam wielką frajdę w akcie przyglądania się światu na nowo. Samymi oczami.

W pewnym sensie największym przekleństwem epoki smartfonów jest łatwość wykonywania i udostępniania zdjęć. Nie masz dylematu: fotografie czy wspomnienia, bo wydaje ci się, że to jest to samo. Strzelasz zdjęcia bez opamiętania, pokazujesz wszystko lub prawie wszystko w mediach społecznościowych, czekasz na reakcję i – znów. Strzelasz, udostępniasz, czekasz. I znów. Aż zabraknie ci miejsca na dysku. Wtedy kasujesz – strzelasz – udostępniasz – czekasz – strzelasz – kasujesz. Zaklęty krąg.

Fotografie czy wspomnienia?

Najgorsze są te chwile, kiedy wyjeżdżasz na wakacje, włóczysz się po obcych miejscach, coś widzisz, coś jesz – i niewiele zapamiętujesz. Wszystko mam w telefonie, przekonujesz sam siebie, wieczorem to obejrzę. I oglądasz, przerzucając tysiąc zdjęć, jakbyś przerzucał kartki w albumie.

Obstawiliśmy swoje życie wyjątkowo dobrymi smartfonami. Moją pierwszą chorobą (ciągle, niestety…) jest FOMO: muszę sprawdzić, czy dzieje się coś, o czym powinienem wiedzieć jako pierwszy. Sprawdzam, przeglądam, zamykam. I znów sprawdzam.

Drugą chorobą, z którą radzę sobie coraz lepiej, było „cykanie”. Setka zdjęć nawet na krótkim  spacerze, to żaden problem. Zawsze jakieś „się wybierze”. Wyjazd na wakacje, na weekend, przejażdżka autem – cykamy! Mam zewnętrzne dyski pełne efektów takiego cykania! Czasu nie starczy, by kiedyś je przejrzeć, wrócić do wspomnień.

Naprawdę pamiętam takie chwile, gdy głównym wspomnieniem z fotograficznego polowania był nie tyle wspaniały pejzaż, ile ustawienia kadru, ekspozycji, spowalnianie oddechu, by nie poruszyć  zdjęcia, łapanie ostrości  odpowiednim punkcie… I te nerwy później: kurcze, mogłem to zrobić inaczej…

Dylemat: fotografie czy wspomnienia zaczyna cię męczyć dopiero wtedy, gdy zdjęć jest dużo więcej niż wspomnień… Kiedy pytasz sam siebie: kiedy to było, gdzie to było, jak to było?

Ciesz się każdą chwilą

Widzimy świat przez okienko w smartfonie, tak to z nami jest. Kilka lat temu zaczęliśmy w Sony Mobile trwającą (niestety) dość krótko kampanię promującą spowolnienie w użyciu smartfonów. Zwolnij, zatrzymaj się na minutę, nie strzelaj zdjęcia za zdjęciem, oglądaj świat, ciesz się każdą chwilą. Utrwalaj tylko to, co najpiękniejsze i najbardziej wartościowe. Ale przyznaję – sam się wówczas do takiego wyzwania nie mogłem zastosować, nie podołałbym.

Dziś zauważyłem, że coś się zmieniło. Jeździliśmy z Anuszką po drogach i bezdrożach, przywieźliśmy raptem dziesięć zdjęć, ale pamiętam każdy szczegół całodziennej wyprawy. Co ważne: nie podróżowaliśmy po miejscach nieskończenie pięknych, pozostających w pamięci na stałe. Nie. Byliśmy w miejscach, które cieszyły oko głównie spokojem.

A ja doskonale pamiętam każdą chwilę. PATRZYŁEM OCZAMI, a nie obiektywem smartfonu.

Pięknie jest!

Zjechaliśmy z głównych dróg na szlaki zapomniane przez władzę (kłaniamy się politykom z Podlasia – kopnijcie się kiedyś, chłopaki, na trasę Drohiczyn-Dziadkowice, tam wybijają sobie zęby wasi wyborcy), zjechaliśmy na szutrowe drogi w okolicach Milejczyc i na stary bruk, który ciągnie się przez Gnieciuki.

Pięknie jest. To fajne uczucie: zatrzymać się przed grodziskiem w Haćkach, którego historia sięga V wieku przed naszą erą, złazić całą okolicę, zatrzymać ją w pamięci i robiąc przez godzinę JEDNO zdjęcie.

Pięknie jest dojechać do Ptasiej Osady w Ploskach nad Narwią, zobaczyć spalone budynki ośrodka wypoczynkowego i popadające w ruinę kempingi należące do Uniwersytetu Białostockiego. (Boże, jaki to wstyd i obciach dla właściciela…) I pięknie jest zrobić tam jedno zdjęcie, choć oczy kusiła tłusta dama przechadzająca się wzdłuż brzegu w toplessie 🙂

Kilka lat temu wyjechałbym z Plosek z serią zdjęć – tym razem i Ania, i ja zrobiliśmy proste, dokumentacyjne fotki sennej rzeki, upajając się ciszą i wolną od turystów przyrodą. I nic więcej.

Największe przeżycie – widok mamy sarny z maleńkim sarniątkiem! Stały w lesie tuż przed nami, a my – zauroczeni wpatrywaliśmy się ich zdziwione oczy i dystyngowany powolny przemarsz. Poszły w swoją stronę. Kiedyś umarłbym z powodu wściekłego poszukiwania aparatu. Dziś zostawiłem sobie ten widok jedynie w pamięci. Śliczna rodzinka.

Ilu zdjęć NIE ZROBIŁEM?

Nie zrobiłem zdjęć w Biełkach, Śnieżkach, Chańkach, Wałkach, Szeszyłach, Nurcu, choć mijaliśmy po drodze wiele starych chałup, pięknych drzew i łąk, omszałe stogi siana i walące się, pełne uroku rudery. Nie zrobiliśmy zdjęć (i trochę tego żałuję – kiedyś bym zawrócił!) tuż za Dziadkowicami, gdzie ktoś postawił całkiem sporą farmę fotowoltaiczną. Zarejestrowałem ją okiem, widziałem rozmiary, wyraziłem podziw. I nic!

To jest przełom, mówię zupełnie serio. Powoli nam się udaje (mnie na pewno!) wyjść ze schematu cykania. Szukać wrażeń oczami, a nie rejestrować bezsensowne kadry, których i tak później nie będę oglądał. Pamiętam z dzisiejszej podróży dużo więcej niż z tygodnia na Santorini: odkrywałem urok wyspy dopiero przy przeglądaniu tysięcy zdjęć… Jakbym przeglądał album z obcej krainy 🙁

Może to brzmi dziwnie i pretensjonalnie, ale takiego właśnie dokonałem odkrycia w swoim małym,  męskim rozumku. Że mniej zdjęć w smartfonie = więcej wspomnień w głowie.

Niech tak pozostanie 🙂

Jacek

POLECAMY RÓWNIEŻ: Równonoc. Było, jak było. Jest, jak jest.